AOP "thành công" hay "thất bại" phụ thuộc vào vai trò của từng phòng ban

AOP không chỉ là bộ hồ sơ ngân sách nặng nề mà là bản kế hoạch tăng trưởng mà mọi phòng ban đều phải cùng nhau xây dựng. Khi từng nhóm hiểu mình tác động vào bức tranh chung ra sao, doanh nghiệp sẽ tránh được cảnh mỗi người chạy một hướng. Đây là lúc nhìn lại cách tổ chức phối hợp khi bước vào mùa AOP.

Khi bắt tay vào lập AOP, ai cũng cảm nhận áp lực từ doanh số, chi phí, nguồn lực đến kế hoạch vận hành. Nhưng áp lực chỉ trở nên có ý nghĩa khi các phòng ban nói chuyện được với nhau bằng dữ liệu và mục tiêu chung. Câu chuyện hợp tác chính là nền tảng cho một AOP khả thi.

Mỗi con số doanh thu, mỗi dòng ngân sách hay mỗi dự báo sản xuất đều có bóng dáng của nhiều phòng ban đứng phía sau. Từ Sales, Marketing, Trade, Supply Chain đến HR và Finance, tất cả đều góp một phần quan trọng vào bản kế hoạch cuối cùng. Hiểu đúng vai trò sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hiệu quả ngay từ bước lập kế hoạch.

👉 Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nhìn rõ từng phòng ban làm gì, liên kết ra sao và vì sao AOP chỉ hiệu quả khi tất cả cùng chung nhịp. Nếu bạn muốn xây AOP không chỉ để “kịp deadline” mà để tạo tăng trưởng thật sự, hãy đọc tiếp. Cùng khám phá cách mỗi bộ phận trở thành mắt xích tạo nên một năm tài chính vững chắc.

Tổng quan về Annual Operating Plan (AOP)

AOP hay Kế hoạch hoạt động hằng năm là tấm bản đồ chi tiết giúp doanh nghiệp biến chiến lược dài hạn thành những bước đi rõ ràng cho 12 tháng tới. Nó không chỉ xác định mục tiêu doanh thu hay lợi nhuận, mà còn phân bổ nguồn lực, đặt ra KPIs và xác định ai làm gì, khi nào, để toàn tổ chức đi cùng một nhịp.

Theo BoardRoom cho răng AOP được xem như "bản hướng dẫn vận hành" cho năm tài chính và đóng vai trò chuyển hóa chiến lược thành hành động, giúp mọi bộ phận di chuyển cùng một hướng.

AOP quan trọng bởi vì trong bối cảnh thị trường liên tục biến động về nhu cầu, cạnh tranh hay chuỗi cung ứng doanh nghiệp cần một kế hoạch linh hoạt để theo dõi và điều chỉnh. Nghiên cứu từ Vismecho thấy các doanh nghiệp có AOP rõ ràng thường có khả năng xoay chuyển tốt hơn khi gặp biến cố. Sử dụng AOP là cách doanh nghiệp biến tầm nhìn (vision/strategy) thành kết quả cụ thể, thông qua việc phân rã mục tiêu dài hạn thành kế hoạch thực thi.

👉Đọc thêm bài viết về AOP tại đây

Một số chức năng cốt lõi của AOP

• Chuyển đổi chiến lược dài hạn thành kế hoạch thực thi cụ thể: AOP giúp phân rã mục tiêu chiến lược thành các bước, công việc, ngân sách, nguồn lực rõ ràng.
• Đảm bảo sự đồng bộ - alignment giữa các phòng ban: Khi mọi bộ phận đều xây dựng theo AOP, mục tiêu và kế hoạch được chia sẻ rõ, tránh tình trạng “mỗi người một kiểu” khiến lãng phí nguồn lực, chồng chéo hoặc thiếu phù hợp.
• Phân bổ nguồn lực - ngân sách - nhân sự hiệu quả: AOP giúp xác định nguồn lực cần thiết (vốn, nhân lực, chi phí marketing/ vận hành/ logistics…) để thực thi mục tiêu năm, từ đó tránh lãng phí hoặc thiếu hụt.
• Thiết lập hệ thống đo lường & theo dõi hiệu suất rõ ràng: Với KPIs, milestone, tài chính, tiến độ… AOP cho phép doanh nghiệp theo dõi tiến trình, quán sát biến động từ đó có thể điều chỉnh kịp thời nếu thực tế không đi theo kế hoạch.
• Giúp doanh nghiệp duy trì linh hoạt & chủ động trong môi trường thay đổi: Khi có kịch bản, dự báo và các giả định rõ ràng, tổ chức dễ phản ứng trước thay đổi về thị trường, cung ứng, chi phí… mà không bị lúng túng.

👉 AOP không chỉ là một tài liệu tài chính mà là nền tảng điều phối hoạt động, tối ưu nguồn lực và thúc đẩy hiệu quả doanh nghiệp.

Nguyên tắc phối hợp đa phòng ban trong AOP

Quy trình AOP thường dựa trên một vòng lặp chuẩn gồm bốn bước:

Theo Deloitte và PwCđều mô tả đây là chu trình liên phòng ban, nơi dữ liệu của bộ phận này trở thành đầu vào cho bộ phận khác. Vì vậy, bất kỳ thay đổi nào ở một khâu đều có thể kéo theo điều chỉnh ở toàn bộ phần còn lại để đảm bảo tính nhất quán.

Trong quá trình hình thành AOP, Finance đóng vai trò điều phối và kiểm soát chuẩn số liệu, nhưng kế hoạch lại được xây dựng từ nhiều bộ phận khác nhau. Mỗi phòng ban có trách nhiệm riêng biệt, bao gồm:

• Sales: cung cấp forecast doanh số và phân tích thị trường
• Marketing & Trade: xác định chiến lược tăng trưởng, phân bổ đầu tư và dự báo ROI
• Supply Chain: tính năng lực sản xuất, nhu cầu nguyên vật liệu và chi phí vận hành
• HR: lập kế hoạch nhân sự theo yêu cầu mở rộng của các bộ phận

Điểm chung ở đây là không bộ phận nào hoạt động độc lập; mọi nhóm đều trực tiếp ảnh hưởng đến mục tiêu năm. Để phối hợp hiệu quả, doanh nghiệp cần thống nhất quy trình và công cụ làm việc. Việc đồng bộ hóa dữ liệu và phương pháp lập kế hoạch có thể giảm đáng kể sai lệch giữa các phòng ban. Những yếu tố cần thống nhất thường bao gồm:

• Timeline & milestones
• Phương pháp dự báo (forecasting method)
• Templates báo cáo & công thức tính chi phí
• Nguồn dữ liệu và chuẩn hoá dữ liệu

Khi các chuẩn này không nhất quán, mỗi bộ phận sẽ vận hành theo “một hệ quy chiếu riêng”, khiến AOP trở nên thiếu ổn định. Một nguyên tắc then chốt khác là sự phụ thuộc dữ liệu chéo giữa các phòng ban. Chỉ cần một thay đổi nhỏ ở forecast doanh số, các bộ phận khác sẽ phải điều chỉnh lại kế hoạch của mình.

Ví dụ:

• Sales forecast tăng → Supply Chain phải tăng năng lực sản xuất và nhập nguyên liệu
• Marketing đầu tư mạnh hơn → HR phải bổ sung nhân sự và Finance phải phân bổ lại ngân sách
• Supply Chain gặp rủi ro chi phí → ảnh hưởng P&L và buộc Trade/Marketing phải điều chỉnh chiến lược

👉 Cấu trúc phụ thuộc này cho thấy AOP là một hệ thống vận hành tổng hợp chứ không chỉ là một bài toán tài chính.

Tóm lại, AOP chỉ hiệu quả khi doanh nghiệp coi đây là một nỗ lực phối hợp liên phòng ban, nơi mỗi bộ phận đóng góp dữ liệu đáng tin cậy, tuân thủ quy trình thống nhất và hiểu rõ vai trò của mình trong hệ thống chung. Khi nguyên tắc hợp tác được thực thi nghiêm túc, AOP trở thành bộ máy điều phối giúp doanh nghiệp vận hành chủ động, linh hoạt và tăng trưởng bền vững.

Vai trò chi tiết của từng phòng ban trong AOP

AOP chỉ thực sự hiệu quả khi mỗi phòng ban đóng góp đúng vai trò và dữ liệu của mình vào bản kế hoạch chung. Mỗi bộ phận không chỉ “viết phần của mình”, mà còn phải đảm bảo input của họ có thể kết nối và sử dụng được cho bộ phận khác. Phần dưới đây mô tả vai trò của 6 phòng ban chính thường tham gia trực tiếp vào AOP trong các doanh nghiệp vận hành theo mô hình FMCG, bán lẻ, thương mại hoặc sản xuất.

Finance - Điều phối, tích hợp và kiểm soát toàn bộ kế hoạch

Finance là “nhạc trưởng” của toàn bộ quy trình AOP. Họ không quyết định mục tiêu kinh doanh, nhưng chịu trách nhiệm đảm bảo toàn bộ kế hoạch có logic tài chính, số liệu nhất quán và nằm trong khả năng nguồn lực.

Finance đảm trách:

• Tổng hợp forecast từ các phòng ban và chuyển thành kế hoạch tài chính hoàn chỉnh (P&L, Balance Sheet, Cash Flow)
• Kiểm tra tính chính xác của dự báo: volume, giá, chi phí, năng lực sản xuất, headcount, marketing investment
• Xây dựng templates, quy trình và chuẩn tính toán để mọi bộ phận dùng chung logic
• Đưa ra các kịch bản (scenarios): base case, worst case, stretch case
• Điều phối các buổi AOP Review, challenge giả định và điều chỉnh để kế hoạch khớp nhau

👉 Finance là bộ phận đảm bảo AOP không chỉ “nghe hợp lý”, mà thực sự khả thi về mặt tài chính.

Sales - Nền tảng của doanh thu và cơ sở cho toàn bộ AOP

Sales giữ vai trò đầu tiên và quan trọng nhất: dự báo doanh số. Forecast của Sales ảnh hưởng trực tiếp đến kế hoạch của Marketing, Trade, Supply Chain, Finance và HR.

Sales chịu trách nhiệm:

• Dự báo doanh số theo kênh, vùng, ngành hàng, SKU
• Xác định rủi ro và cơ hội tăng trưởng từ thị trường
• Xây dựng các giả định thương mại: chiết khấu, hỗ trợ kênh (trade terms)
• Đề xuất mục tiêu tăng trưởng theo thực lực thị trường
• Cung cấp insight thị trường để các bộ phận khác xây dựng kế hoạch phù hợp

👉 Nếu Sales forecast thiếu thực tế, toàn bộ AOP sẽ bị sai lệch hoặc thiếu hàng, hoặc thừa tồn kho hoặc đầu tư marketing sai trọng tâm.

Marketing - Động lực tăng trưởng và chiến lược thương hiệu

Marketing định hướng chiến lược thương hiệu và tạo nền tảng để tăng trưởng dài hạn. Vai trò của họ trong AOP là bảo đảm doanh nghiệp có kế hoạch rõ ràng về nhu cầu, thương hiệu, sản phẩm và đầu tư.

Marketing thực hiện:

• Xây dựng Brand Plan và chiến lược tăng trưởng 12 tháng
• Đề xuất marketing investment, phân bổ ngân sách theo kênh và mục tiêu
• Lập kế hoạch innovation / renovation (phát triển sản phẩm mới)
• Tính toán ROI marketing dựa trên mức tăng trưởng dự kiến
• Phối hợp với Sales & Trade để đảm bảo chiến lược thương hiệu phù hợp thực tế thị trường

👉 Marketing giúp AOP không chỉ “đạt số năm nay” mà còn duy trì sức khỏe dài hạn của thương hiệu.

Trade Marketing - Cầu nối giữa chiến lược và thực thi tại điểm bán

Trade Marketing biến chiến lược marketing thành hoạt động thực thi tại kênh bán hàng. Họ đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sản phẩm có mặt đúng nơi, đúng cách, đúng thời điểm.

Trade Marketing đảm nhiệm:

• Lập kế hoạch thương mại tại điểm bán (In-store Plan)
• Tính toán đầu tư trade (khuyến mãi, trưng bày, vật phẩm POSM)
• Dự báo ROI của các hoạt động tại kênh
• Phối hợp cùng Sales trong phân bổ ngân sách theo từng kênh
• Quản lý Category & Shopper Insight để tối ưu trưng bày

👉Trade là bộ phận đảm bảo chiến lược tăng trưởng “đi ra thị trường” trọn vẹn.

Supply Chain - Bảo đảm năng lực sản xuất và tối ưu chi phí

Supply Chain quyết định việc doanh nghiệp có đáp ứng nhu cầu thị trường hay không, và mức chi phí vận hành sẽ ảnh hưởng thế nào đến lợi nhuận.

Supply Chain chịu trách nhiệm:

• Lập Demand & Supply Plan dựa trên forecast của Sales và Marketing
• Tính toán năng lực sản xuất, chi phí nguyên vật liệu và logistics
• Lập kế hoạch CAPEX nếu cần mở rộng nhà máy hoặc đầu tư dây chuyền
• Dự báo rủi ro liên quan đến tồn kho, COI, lead time
• Tối ưu chi phí để hỗ trợ mục tiêu lợi nhuận của Finance

👉 Supply Chain đảm bảo doanh nghiệp “không bị hụt hàng khi nhu cầu tăng” và “không bị đội chi phí khi thị trường giảm”.

HR - Bảo đảm nguồn lực phù hợp để thực thi kế hoạch

HR giữ vai trò bảo đảm mọi kế hoạch trong AOP đều có đủ con người để vận hành, và chi phí nhân sự nằm trong ngưỡng ngân sách.

HR thực hiện:

• Lập Workforce Plan dựa trên nhu cầu các bộ phận
• Tính toán chi phí lương thưởng, phúc lợi và ngân sách đào tạo
• Đánh giá năng lực nhân sự để đề xuất tuyển dụng hoặc nâng cấp kỹ năng
• Đảm bảo đúng người – đúng vị trí – đúng thời điểm để hỗ trợ mục tiêu tăng trưởng

👉Không có nguồn lực phù hợp, AOP dù đẹp đến đâu cũng không thể triển khai

AOP là bản kế hoạch liên phòng ban, nơi mỗi bộ phận đóng góp một phần của bức tranh tổng thể. Khi từng phòng ban hiểu đúng vai trò và trách nhiệm của mình, doanh nghiệp có thể xây dựng một kế hoạch thực tế, nhất quán và có khả năng triển khai. Sự liên kết giữa Sales - Marketing - Trade - Supply Chain - HR - Finance tạo nên năng lực vận hành bền vững cho cả năm tài chính.

Rủi ro khi các phòng ban xây AOP không khớp nhau

AOP là bản kế hoạch tổng thể của cả công ty, nên chỉ cần một phòng ban xây kế hoạch lệch hoặc không đồng bộ, toàn bộ hệ thống sẽ bị ảnh hưởng. Nhiều doanh nghiệp thường gặp tình trạng “kế hoạch năm viết rất đẹp nhưng triển khai không thực tế”, mà nguyên nhân chủ yếu nằm ở độ lệch giữa các phòng ban trong giai đoạn lập kế hoạch. Phần này làm rõ những rủi ro đáng kể khi các nhóm không khớp thông tin.

Forecast lệch dẫn đến thiếu hàng hoặc tồn kho lớn

Khi Sales dự báo quá lạc quan hoặc quá thận trọng, Supply Chain sẽ lập kế hoạch sản xuất và tồn kho dựa trên một nền tảng sai.

Một forecast lệch có thể dẫn đến:

• Thiếu hàng, mất doanh số ngay trong mùa cao điểm.
• Tồn kho lớn, gây tăng chi phí lưu kho, nguy cơ hết hạn, hư hỏng.
• Sản xuất quá tải hoặc thiếu tải, kéo theo chi phí sản xuất biến động mạnh.

👉 Rủi ro này thường xảy ra khi Sales và Supply Chain không rà soát forecast theo cùng một logic thị trường và không cập nhật kịp thời các biến động thực tế.

Marketing và Trade không khớp nguồn lực dẫn đến ROI thấp

Marketing và Trade thường lên kế hoạch đầu tư kênh, truyền thông, kích hoạt điểm bán dựa trên mục tiêu tăng trưởng. Nhưng nếu kế hoạch này không khớp với forecast thực tế hoặc ngân sách của Finance, hiệu quả sẽ tụt giảm rõ rệt.

Các hệ quả phổ biến:

• Đầu tư sai đối tượng hoặc sai thời điểm, khiến hiệu quả truyền thông thấp.
• Không đủ ngân sách để hỗ trợ kênh bán trọng điểm, làm giảm sức cạnh tranh.
• Không đạt ROI, dẫn đến cắt giảm chi tiêu giữa năm, gây gián đoạn kế hoạch.

👉 Tình trạng này xảy ra rất nhiều khi Marketing/Trade không nắm được đúng “base volume” hoặc khi Sales điều chỉnh kế hoạch quá muộn.

HR không dự phòng đủ nguồn lực, gây tắc nghẽn vận hành

HR phải lập kế hoạch nhân sự dựa trên kế hoạch mở rộng của từng phòng ban. Nhưng nếu Sales, Marketing, Supply Chain không cung cấp kịp thông tin, HR sẽ không đủ thời gian tuyển dụng hoặc đào tạo.

Rủi ro thường gặp:

• Không kịp tuyển người, khiến kế hoạch triển khai chậm hoặc không thể thực hiện.
• Quá tải nhân sự hiện tại, gây burnout hoặc giảm hiệu suất.
• Chi phí nhân sự tăng vì phải tuyển gấp hoặc thuê ngoài.

👉 Nhiều doanh nghiệp gặp “nghẽn cổ chai” trong các chương trình tăng trưởng chỉ vì HR không được đưa vào cuộc từ giai đoạn đầu AOP.

Supply Chain đầu tư sai thời điểm, khiến doanh nghiệp mất tiền

Supply Chain thường phải lên kế hoạch CAPEX (mở rộng nhà máy, đầu tư thêm dây chuyền, kho bãi). Nếu thông tin từ Sales, Marketing hoặc Finance lệch, quyết định đầu tư dễ bị sai.

Hệ quả:

• Đầu tư quá sớm → tài sản nhàn rỗi, tỷ lệ sử dụng thấp.
• Đầu tư quá muộn → không đáp ứng kịp nhu cầu tăng trưởng, mất cơ hội doanh thu.
• Chi phí vận hành tăng vì năng lực cung ứng không phù hợp với nhu cầu thực tế.

👉 CAPEX sai thời điểm luôn là một trong những sai lầm đắt giá nhất trong AOP.

P&L sai lệch, doanh nghiệp mất kiểm soát mục tiêu tài chính

Khi các giả định (assumptions) không đồng bộ giá bán, chiết khấu, chi phí nguyên liệu, ngân sách marketing, headcount — P&L sẽ bị lệch ngay từ đầu. Điều này dẫn tới:

• Lợi nhuận dự báo không sát thực tế, gây vỡ kế hoạch.
• Không kiểm soát được chi phí, ảnh hưởng dòng tiền và năng lực đầu tư.
• Không đạt KPI tài chính, ảnh hưởng kỳ vọng của ban lãnh đạo và nhà đầu tư.

👉 P&L sai ngay từ giai đoạn xây AOP khiến doanh nghiệp “chạy theo vá lỗi” cả năm.

Các rủi ro khi AOP không đồng bộ giữa các phòng ban luôn dẫn đến hệ quả tài chính và vận hành nghiêm trọng. Doanh nghiệp chỉ có thể tránh những sai lệch này khi đảm bảo forecast thống nhất, giả định rõ ràng, chung một bộ dữ liệu, và quy trình phối hợp xuyên suốt. Khi mọi phòng ban khớp nhau ngay từ đầu, AOP trở thành công cụ giúp doanh nghiệp tăng trưởng chủ động — thay vì chạy theo khắc phục sai lầm trong suốt cả năm tài chính.

👉Đọc thêm bài viết về AOP tại đây

Kết luận

AOP không chỉ là một bộ hồ sơ tài chính hay bảng số liệu được lập mỗi năm. Đây là một quá trình phối hợp liên phòng ban, nơi từng bộ phận phải đóng góp dữ liệu chính xác, chia sẻ trách nhiệm và cùng nhau xây dựng một bức tranh chung. Khi Sales dự báo đúng, Marketing và Trade đầu tư hợp lý, Supply Chain đảm bảo năng lực cung ứng, HR chuẩn bị đủ nguồn lực và Finance giữ vai trò điều phối, doanh nghiệp sẽ có một kế hoạch khả thi, nhất quán và bám sát thực tế thị trường.

Ngược lại, chỉ một mắt xích lệch nhịp cũng khiến toàn hệ thống vận hành rủi ro: tồn kho tăng, thiếu hàng, chi phí đội lên, ROI giảm và kế hoạch lợi nhuận vỡ từ rất sớm. Thực tế vận hành cho thấy những doanh nghiệp thành công không hơn ở việc lập kế hoạch đẹp, mà hơn ở khả năng đồng bộ hóa dữ liệu – giả định – mục tiêu ngay từ giai đoạn AOP.

Một bản AOP lý tưởng là khi tất cả phòng ban nhìn về cùng một chỉ hướng chung, nói cùng một ngôn ngữ dữ liệu và hiểu rõ vai trò của mình trong mục tiêu của doanh nghiệp. Khi sự phối hợp được thiết lập đúng cách, AOP trở thành công cụ mạnh giúp tổ chức chủ động trước biến động, tối ưu nguồn lực và tạo nền tảng tăng trưởng bền vững cho cả năm tài chính.

Phần lớn hạn chế trong quá trình lập AOP bắt nguồn từ một nguyên nhân chung người lập kế hoạch thiếu nền tảng tài chính để đưa ra quyết định chiến lược. Khi quản lý không hiểu rõ tác động của doanh thu, chi phí, biên lợi nhuận hay ngân sách lên bức tranh chung, kế hoạch rất dễ trở thành kỳ vọng chủ quan thay vì khả năng thực thi. Vì vậy, việc trang bị tư duy tài chính căn bản cho đội ngũ điều hành là điều kiện quan trọng để xây dựng AOP thực tế và nhất quán.

Khóa học Finance for Non-Finance Managers của CASK được thiết kế dành cho chủ doanh nghiệp, startup founder và các quản lý Brand – Trade – Sales. Khóa học tập trung giúp học viên nhìn tài chính theo đúng “ngôn ngữ điều hành”, từ đó hiểu doanh nghiệp hoạt động như thế nào qua các chỉ số cơ bản và biết cách dùng chúng để ra quyết định hợp lý hơn.

Khóa học giúp bạn:

• Nắm được cách đọc các chỉ số tài chính cốt lõi.
• Hiểu doanh nghiệp đang khỏe hay yếu dưới góc nhìn tài chính.
• Áp dụng tư duy tài chính vào quyết định quản lý hàng ngày.

Hãy biến “tài chính” từ nỗi sợ thành nền tảng giúp bạn điều hành doanh nghiệp rõ ràng và tự tin hơn.